Παραρρινοκολπίτιδες

Με τον όρο παραρρινοκολπίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή των παραρρίνιων κόλπων του προσώπου, μικρών δηλαδή αεροφόρων κοιλοτήτων που βρίσκονται στην περιοχή γύρω από την μύτη. Ο πιο γνωστός από αυτούς είναι το ιγμόρειο άντρο γι’ αυτό και συχνά ο κόσμος χρησιμοποιεί τον όρο ιγμορίτιδα για να περιγράψει μια παραρρινοκολπίτιδα. Στην πραγματικότητα οι παραρρίνιοι κόλποι είναι οι εξής : τα ιγμόρεια, οι πρόσθιες και οπίσθιες ηθμοειδείς κυψέλες, οι μετωπιαίοι κόλποι και ο σφηνοειδής κόλπος. Οι παραρρινοκολπίτιδες διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες και η πιο συχνή είναι η οξεία ιγμορίτιδα.

Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν μια παραρρινοκολπίτιδα είναι τα ακόλουθα :

• Οι φλεγμονές της μύτης : η ρινίτιδα, το κρυολόγημα, η γρίπη
• Οι τραυματισμοί της μύτης και των γύρω περιοχών
• Η απόφραξη της μύτης, είτε λόγω ανατομικών ανωμαλιών (όπως η ύπαρξη σκολιωτικού -στραβού- διαφράγματος, οι υπερτροφικές ρινικές κόγχες, οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις –τα «κρεατάκια»- στα παιδιά), είτε λόγω αλλεργικών καταστάσεων, ύπαρξης πολυπόδων, κ.α
• Οι φλεγμονές των δοντιών, η αφαίρεση τερηδονισμένων δοντιών ιδιαίτερα της άνω γνάθου μπορεί να προκαλέσει ιγμορίτιδα.
• Οι φλεγμονές του φάρυγγα και του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος : αδενοειδίτιδες (στα μικρά παιδιά), αμυγδαλίτιδες, φαρυγγίτιδες, λαρυγγίτιδες.

Γενικά, τα συμπτώματα μιας παραρρινοκολπίτιδας ομοιάζουν με εκείνα ενός κρυολογήματος δηλαδή : ρινική συμφόρηση, αίσθημα «μπουκώματος» της μύτης, δυσχέρεια ρινικής αναπνοής, εκροή παχύρρευστης βλέννης από τη μύτη, κεφαλαλγία (πονοκέφαλος), αίσθημα βάρους στο κεφάλι, πυρετός, απουσία οσφρητικής ικανότητας, και γενικότερα μια καταβολή και κακοδιαθεσία του αρρώστου. Σπανιότερα επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί και οίδημα (πρήξιμο) στα βλέφαρα.

Ο ασθενής ο οποίος εμφανίζει κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει το γρηγορότερο δυνατό να απευθυνθεί στον ειδικό γιατρό, τον ωτορινολαρυγγολόγο, ώστε να τεθεί η διάγνωση και να ξεκινήσει άμεσα η θεραπευτική αντιμετώπιση.

Η έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση μιας παραρρινοκολπίτιδας είναι κεφαλαιώδους σημασίας για 2 λόγους:

• Πρώτον, διότι έτσι αποφεύγεται η εμφάνιση τυχόν επιπλοκών οι οποίες αν και σπάνιες σήμερα, είναι ωστόσο αρκετά σοβαρές όπως οι καταστροφές οστών, οι παθήσεις των ματιών που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε τύφλωση, και η εμφάνιση εγκεφαλικού αποστήματος ή και μηνιγγίτιδας.
• Δεύτερον, διότι η ανεπαρκώς θεραπευθείσα οξεία παραρρινοκολπίτιδα μπορεί να μεταπέσει σε χρόνια η οποία καθίσταται ιδιαίτερα επιβλαβής για τον πάσχοντα διότι τα επίμονα και ενοχλητικά συμπτώματα όπως ο πονοκέφαλος, οι πυώδεις εκκρίσεις της μύτης και του ρινοφάρυγγα, έχουν δυσμενείς επιδράσεις στην προσωπικότητα του ατόμου. Η συχνότερη πάθηση που μεταπίπτει σε χρόνια, είναι η οξεία ιγμορίτιδα. Στη χρόνια παραρρινοκολπίτιδα ο ασθενής συχνά αναφέρει επίμονο βήχα, βράγχος φωνής ( βράχνιασμα), ρινική ή οπισθορρινική έκκριση με συνέπεια αίσθημα ξηρότητας ή ξένου σώματος στο φάρυγγα, συχνές ωτίτιδες, δυσπεπτικά ενοχλήματα, γαστρίτιδες, κ.α

Στις οξείες παραρρινοκολπίτιδες η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση αφορά τη χορήγηση φαρμάκων (παυσίπονα, αποσυμφορητικά, αντιβιοτικά), που έχουν ως σκοπό την αντιμετώπιση της οξείας φλεγμονώδους κατάστασης. Ωστόσο, το σημαντικό βήμα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η σωστή κλινική εξέταση του αρρώστου από τον γιατρό η οποία πιθανό να αναδείξει ανατομικούς παράγοντες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της φλεγμονής και η παρουσία των οποίων θα οδηγήσει σε υποτροπή της νόσου ή ακόμα και σε χρονιότητα.

Η παρουσία διογκωμένων αδενοειδών εκβλαστήσεων (τα λεγόμενα «κρεατάκια») στα μικρά παιδιά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με αφαίρεσή τους διότι συχνά οδηγεί σε επανειλημμένα επεισόδια παραρρινοκολπίτιδων.

Η ύπαρξη πολυπόδων της ρινός ή υπερτροφίας των ρινικών κογχών πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά διότι επίσης θα οδηγήσει σε υποτροπές.

Η παρουσία ενός σκολιωτικού (στραβού) ρινικού διαφράγματος το οποίο συχνά συνοδεύεται και από εξωτερική δυσμορφία της μύτης μπορεί λόγω παρεμπόδισης της παροχέτευσης των παραρρίνιων κολπων να προκαλεί επανειλημμένα επεισόδια παραρρινοκολπίτιδων ή να οδηγήσει σε χρόνιες παραρρινοκολπίτιδες. Η λειτουργική ρινοπλαστική, η επέμβαση δηλαδή κατά την οποία σε ένα χρόνο ( δηλαδή σε μία επέμβαση), και από τον ίδιο χειρουργό ( τον εξειδικευμένο στη λειτουργία της ρινός και τη ρινοχειρουργική, πλαστικό χειρουργό προσώπου), αποκαθιστά αφ’ενός τη λειτουργικότητα της μύτης, αφ’ετέρου και την αισθητική και αρμονική της εμφάνιση, είναι η ενδεδειγμένη επέμβαση. Με τη λειτουργική ρινοπλαστική ο ρινοχειρουργός εξασφαλίζει τη σωστή και επαρκή αναπνοή, την χωρίς παρεμπόδιση παροχέτευση των παραρρίνιων κόλπων του προσώπου και την αισθητική αρμονία των χαρακτηριστικών και των γραμμών του προσώπου, κεντρικό σημείο του οποίου είναι η μύτη.

Χειρουργική επέμβαση επίσης συνιστάται σε περιπτώσεις όπου αποτυγχάνει η συντηρητική αγωγή ή όπου η κατάσταση έχει μεταπέσει σε χρονιότητα.

Τα σημεία κλειδιά που θα πρέπει να έχει υπόψη του ο ασθενής είναι ότι η έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπευτικής αγωγής καθώς και η ανεύρεση από τον γιατρό τυχόν ανατομικών ανωμαλιών που ευθύνονται για επανειλημμένα επεισόδια παραρρινοκολπίτιδων θα οδηγήσει στην αποτροπή εμφάνισης της χρονιότητας.